Hiện nay, trong các quan hệ xã hội xảy ra rất nhiều tranh chấp, trong đó có thể các loại tranh chấp phổ biến như: Tranh chấp về đất đai, tranh chấp về thừa kế, tranh chấp về chia tài sản chung, tranh chấp hợp đồng vay tài sản… Vậy, khi xảy ra tranh chấp các bên trong một quan hệ dân sự cần có những biện pháp gì để giải quyết các tranh chấp một cách nhanh chóng và hiệu quả? Lac Duy & Associates cung cấp một cái nhìn tổng quan bên dưới về quy trình giải quyết tranh chấp dân sự:
I. Tranh chấp dân sự là gì?
- Tranh chấp dân sự được hiểu là những tranh chấp xảy ra giữa các chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật dân sự về các quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản được pháp luật bảo vệ.
- Các loại tranh chấp dân sự phổ biến hiện nay là: Tranh chấp về quyền sở hữu tài sản, tranh chấp về hợp đồng dân sự, tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, các tranh chấp ly hôn.
II. Phương thức giải quyết tranh chấp dân sự
Khi phát sinh vấn đề cần giải quyết, các bên đều mong muốn tìm được biện pháp giải quyết tranh chấp, đảm bảo tốt nhất quyền lợi của mình, ít tốn kém thời gian và tiền bạc. Vì vậy, lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp là vô cùng quan trọng. Hiện nay, phương thức giải quyết tranh chấp dân sự có thể kể đến như là: thương lượng, hòa giải, khởi kiện.
1. Thương lượng
- Thương lượng là phương thức giải quyết đầu tiên trong quá trình giải quyết tranh chấp. Các bên chủ động gặp gỡ, bàn bạc, thỏa thuận về quyền và lợi ích hợp pháp cũng như nghĩa vụ của mỗi bên.
- Pháp luật về giải quyết tranh chấp không có quy định bắt buộc các bên phải tiến hành thương lượng, trừ một vài loại tranh chấp đặc thù trong các lĩnh vực như lao động, tranh chấp quyền sử dụng đất. Tất cả đều phụ thuộc vào thiện chí tự giải quyết của các bên. Phương thức thương lượng rất được các chủ thể ưu tiên lựa chọn vì phương thức này không chịu sự điều chỉnh của pháp luật, không bị bó buộc bởi các quy định về quy trình tổ chức thương lượng, thành phần tham gia, thời gian và không tốn tiền bạc.
- Do các bên tự giải quyết nên sẽ giảm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường, uy tín của các bên. Bởi vì không có sự điều chỉnh của quy phạm pháp luật cho nên không có sự cưỡng chế thi hành kết quả thương lượng.
2. Hòa giải
- Hòa giải là việc các bên tiến hành “thương lượng giải quyết tranh chấp” với sự hỗ trợ của người trung gian. Đây cũng được xem là phương thức giải quyết tranh chấp không chịu sự điều chỉnh của pháp luật, được thực hiện hòan toàn dựa trên thiện chí của các bên.
- So với việc lựa chọn phương thức thương lượng để giải quyết tranh chấp thì khi tiến hành hòa giải các bên được thỏa thuận lựa chọn ra một bên trung gian, độc lập, có kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm để giải quyết tranh chấp, đưa ra các lời khuyên về quyền lợi và nghĩa vụ của các bên.
- Người trung gian có thể là cá nhân, tổ chức luật sư, …Ý kiến của người trung gian chỉ mang tính tham khảo. Phương thức hòa giải cũng được các bên lựa chọn vì thủ tục nhanh gọn, các bên có quyền định đoạt, không làm ảnh hưởng đến mối quan hệ hợp tác giữa các bên, không làm mất uy tín của hai bên.
3. Khởi kiện
- Khi các phương thức thương lượng, hòa giải không đem lại kết quả, các chủ thể mới lựa chọn phương thức khởi kiện lên Tòa án để giải quyết.
- Đây là phương thức có sự tham gia giải quyết của đại diện quyền lực nhà nước là Tòa án nhân dân. Vì vậy quy trình giải quyết tranh chấp phải tuân thủ quy định chặt chẽ của pháp luật tố tụng. Đồng thời, bản án, quyết định của Tòa án được đảm bảo thi hành bằng hệ thống cơ quan thi hành án của nhà nước.
- Khi khởi kiện, các bên phải xác định được đối tượng tranh chấp là gì. Điều này nhằm giúp việc xác định cơ quan có thẩm quyền giải quyết đồng thời tạo điều kiện để quá trình khởi kiện thuận lợi hơn.
4. Thỏa thuận chọn trọng tài
Tranh chấp thương mại có phải là tranh chấp dân sự không: (Cơ sở pháp lý).
Những tranh chấp mà trọng tài có thể giải quyết
Trọng tài là cơ quan tư nhân, không phải là cơ quan nhà nước. Hiện nay phán quyết và/hoặc quyết định của trọng tài vẫn có thể được cưỡng chế thi hành nếu đáp ứng một số điều kiện nhất định
- Thỏa thuận trọng tài có hiệu lực; các bên ký kết thỏa thuận trọng tài có thẩm quyền ký kết thỏa thuận trọng tài; thỏa thuận trọng tài phải hợp pháp (về hình thức và nội dung);
- Việc thực thi phán quyết trọng tài không vi phạm các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam;
- Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp bởi trọng tài không vi phạm nghiêm trọng đến nỗi phán quyết trọng tài bị hủy vì lý do trên.
Trên đây là các phương thức giải quyết tranh chấp dân sự và cách thức cơ bản để giải quyết một vụ tranh chấp dân sự hiệu quả. Thực tế thì tùy vào vụ việc cụ thể mà việc tranh chấp sẽ phức tạp hơn rất nhiều đi kèm với đó là các phương thức giải quyết tranh chấp cũng sẽ không đơn giản. Vậy nên các bên nên có một luật sư giải quyết tranh chấp tốt nhằm giảm thiểu tối đa khả năng thua kiện và đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi xảy ra các tranh chấp dân sự.
Có thể bạn quan tâm: Tranh Chấp Hợp Đồng Dân Sự & Thương Mại